هل صراع «علم إجتماع الدین»مع «الإلهیات» أم مع «الکلام»؟

نویسندگان

علی رضا شجاعی زند

چکیده

عند طلب العلوم الإلهیّه للأدیان إلی جانب سائر العلوم التی تبحث حول الدین یوصی لعالم الدینی بأن یصون نفسه أمام أضرار الکلامی. و قد کانت الحلول العلمیه، لحد الآن، للاجتناب من الأول للصیانه و التحرز أمام الثانـی. ولکن طریق الحل فی هذا المقال، هو تمییز و تفکیک الإلهیات عن الکلام فـی الخطوه الأولی و من ثم شرح و تحدید الطرق المحتمله لرسوخ الملاحظات الکلامیه فی مطالعه الدین. مع تجویز الاستفاده من الإلهیات، سوف ترتفع نقاط الضعف لعلم اجتماع الدین فی علم المواضیع و أیضاً یمنع من إصدار العنوان الکلامی علی علماء الاجتماع، الذین لهم علوم إلهیه مهمه حول الدین الذی بحثوه.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

دراسة العلاقة بین فسخ العزائم والمعرفة الفطریة لله فی الحکمة ۲٥۰ فی نهج‌البلاغة اعتمادًا علی الرد على الافتراضات الجبریة

وفقًا لدراسة الإلهیات فی العلوم الإنسانیة مثل کعلم الکلام والفلسفة، یمکن اعتبار فسخ العزائم دلیلًا لمعرفة الله (علم اللاهوت)، ما تدل علیه الحکمة ۲٥۰ فی نهج‌البلاغة، لأن فقدان إرادة الإنسان القویة والعلاقة مع المعرفة الفطریة والتوحیدیة للوصایة الإلهیة وإفتقار البشر تعتبر من النقاط التی تشیر إلیها هذه الحکمة. تتناول هذه المقالة، باستخدام المنهج الوصفی التحلیلی وبإستخدام الطریقة الإفقتباسیة-المکتبیة...

متن کامل

دلالت‌سنجی روایت «انّما یحلّل الکلام و یحرّم الکلام» نسبت به اعتبار لفظ در لزوم معامله

در بحث لزوم یا عدم لزوم معاطات، دیدگاه‌های گوناگونی وجود دارد. یکی از ادله‌ای که معتقدان به عدم لزوم معاطات به آن استدلال کرده‌اند، روایت معروف «إِنَّمَا یُحَلِّلُ الْکَلَامُ وَ یُحَرِّمُ الْکَلَامُ؛ تنها سخن گفتن حلال و سخن گفتن حرام می‌کند» است. فقها در این موضوع اختلاف دارند که آیا واژۀ «کلام» به همان معنای ظاهریش به‌کار رفته است، یا معنایی کنایی دارد. در این زمینه احتمال‌های مختلفی، مستند به دلایل خاصی وجود دارد ...

متن کامل

ظاهرة الحزن الرومانسی فی أشعار الشعراء الرواد العراقیین للشعر الحر بدر شاکر السیاب، نازک الملائکة، عبدالوهاب البیاتی

إن الحزن من الموضوعات الشعریة التی یشعّ منذ العصر الجاهلی من خلال الأشعار الرثائیة التی تزخر بالعاطفة و المشاعر الحزینة الوجدانیة . لکنه ارتقی منذ العصر الحدیث خاصة منذ الفترة الرومانسیة بحیث لم یکن لیبرز من خلال الأبیات الشعریة المعبرة عن تجربة شعریة رثائیة فحسب بل أصبح کموقف ذاتی أو مزاج فطری یصطحب أکثر الموضوعات الشعریة و یصبغها بطابع حزین . و الشعراء الرواد العراقیون للشعر الحر أی بدر شاکر ا...

متن کامل

نقد و بررسی بحث امامت در کتاب البراهین فی علم الکلام فخررازی

در این رساله سعی شده تا شبهات مربوط به مساله ی امامت تا آنجا که مربوط به حوزه موضوع پایان نامه بوده (شبهات فخررازی در این موضوع) بررسی و پاسخ داده شود. شبهاتی را که در این نوشتار مطرح و پاسخ داده شده می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد. 1- شبهات مربوط به امامت عامه، که شبهات مربوط به وجوب نصب امام بر خداوند و عصمت امام بررسی و پاسخ داده شده است. 2- شبهات مربوط به امامت خاصه، در این بخش شبهات مربوط...

15 صفحه اول

نقش ابواسحاق ابراهیم نوبختی در پیدایش «کلام فلسفی» شیعه (با تأکید بر کتاب الیاقوت فی علم الکلام)

    علم کلام در سیر تطوّر تاریخی خود، همواره با رویکردهای مختلفی مواجه بوده است. یکی از رهیافت‌های مشهور در کلام شیعی، رویکرد عقل‌گرایی فلسفی است. در مکتب «کلام فلسفی»، مسائل و دعاوی کلامی با استفاده از وجودشناسی و بهره‌گیری از قواعد و اصطلاحات فلسفی، در قالب روش برهانی تقریر و تبیین می‌شوند. دیدگاه رایج، شکل‌گیری و تأسیس این مکتب را در قرن هفتم توسط خواجه نصیرالدین طوسی می‌داند؛ لیکن ما دراین ن...

متن کامل

تطور علم الکلام الامامی فی القرون الثالث و الرابع و الخامس

من أجل أن نحدد ملامح التطور الحاصل فی علم الکلام ـ بعد أن أثبتنا حصوله خلال القرن الثالث والرابع والخامس الهجری ـ قمنا بدراسه هذا الموضوع دراسه مقارنه، فشرعنا بذکر تعاریف عدد من المصطلحات الهامه الوارده فی البحث ثم ذکرنا تبرکاً دور ساداتنا وأئمتنا الطاهرین ? الذین تشرّفت المرحله التاریخیه ـ التی إخترناها لبحثنا ـ بنور وجودهم وفیض حضورهم القدسی، فابتدأنا بالإمام الرضا? وأختتمنا الکلام بذکر ما یتعل...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
دراسات فی العلوم الإنسانیة

ناشر: جامعة تربیت مدرس

ISSN 1735-5052

دوره 16

شماره 4 2000

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023